سوال

 چرا مقام امامت از رسالت بالاتر و برتر است؟

 پاسخ

 چون امامت یک مقام اجرایی است و عملی کردن احکام به امام سپرده شده است که این جنبه علاوه بر جنبه تبلیغ و رسالت است. به تعبیر دیگر مقام امامت، مقام ولایت است که جنبه حقی دارد و رسالت جنبه خلقی دارد؛ امام کسی است که به لحاظ مراتب قرب، به ولایت مطلقه رسیده است و باطن عالم هم در تصرف اوست و هدایت باطنی را هم به عهده دارد؛ ولی رسالت چنین نیست. رسالت در مقام شرح، بیان و توصیف توحید است و امامت در مقام عمل و اجراء توحید و مضامین آن است.

 سوال

 اعتقادات شیعه در رابطه با شؤون امامان(ع)، در مقایسه با دیگر پیامبران در طول تاریخ، چیست؟

 پاسخ

 قرآن چنین می فرماید : (وَ إِذِ ابْتَلی‏ إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِمامًا قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظّالِمین ، (به خاطر آورید) هنگامی که خداوند، ابراهیم را با وسایل گوناگونی آزمود. و او به خوبی از عهده این آزمایشها برآمد. خداوند به او فرمود: (من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم!) ابراهیم عرض کرد: (از دودمان من (نیز امامانی قرار بده!)) خداوند فرمود: (پیمان من، به ستمکاران نمی‏رسد! (و تنها آن دسته از فرزندان تو که پاک و معصوم باشند، شایسته این مقامند) 

 سوال

 حضرت ابراهیم امام شد بعد از امتحانات مخصوصی و این نشان می دهد که امامت بالاتر از موقعیت نبوت می باشد و همچنین همه انبیاء خدا امام نیستند. چه تفاوت بنیادی بین این دو وجود دارد؟

 پاسخ

 آنچه از روایات اهل بیت علهیم السلام فهمیده می شود این است که: نبی کسی است که وحی الهی را در عالم خواب می بیند. و رسول، آن کسی است که فرشته وحی را در عالم بیداری نیز مشاهده می کند و با او صحبت می کند.

اما در مورد امامتی که خداوند قرار می دهد یعنی امامت الهی چنانکه خداوند در مورد حضرت ابراهیم (ع) فرموده: “ إِنّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِمامًا “ [1]

باید بگوئیم که منظور هدایت بامر ملکوتی است یعنی امام کسی است که دارنده مقام ولایت باطنی و قدرت تصرف در تکوین باشد تا بتواند هدایت بمعنای ایصال به مطلوب(رساندن به هدف)  نه فقط ارائه طریق (نشان دادن راه) را انجام دهد.

دلیل این مطلب آیات قرآن کریم است که هر جا امامت الهی را بیان می کند می فرماید:

 «وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا » [2]

« وَ جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا » [3] (و از آنان امامان (و پیشوایانی) قرار دادیم که به فرمان ما (مردم را) هدایت می‏کردند؛ چون شکیبایی نمودند، و به آیات ما یقین داشتند).

یعنی امام کسی است که به امر ما هدایت می کند و در آیات دیگر امر الهی را بیان می کند:

  « إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شیْئاً أَن یَقُولَ لَهُ کُن فَیَکُونُ‏ » (‏فرمان او چنین است که هرگاه چیزی را اراده کند، تنها به آن می‏گوید: «موجود باش!»، آن نیز بی‏درنگ موجود می‏شود) [4]

پس امام کسی است که دارنده این امر الهی باشد یعنی قدرت تصرف بر تکوین، و  اطلاع بر ظاهر و باطن عالم داشته و همه اعمال و قلوب در نزد او مکشوف باشد.

 سوال

 فرق امامت و رسالت چیست ؟

 پاسخ

 امامت جنبه حقّی و رسالت جنبه خلقی دارد رسالت تئوری توحید را ترسیم می کند و امامت اجرای آن را و عمل کردن به آن را به عهده می گیرد. رسالت جنبه ظاهر و هدایت ظاهری را رهبری می کند که امام علاوه بر این، هدایت باطنی را هم به عهده دارد. امامت مقام ولایت کلّیه و مطلقه الهی و مرتبه خاصی از قرب الهی است. و رسالت این گونه نیست.

به تصریح قرآن مجید، حضرت ابراهیم(ع) که دارای مقام رسالت بود، بعد از سالها پیامبری و گذراندن امتحانات زیاد به مقام امامت نائل شد. [i]

«وَ إِذِ ابْتَلی‏ إِبْراهیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنّی جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِمامًا قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظّالِمینَ» [ii]